Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων

Αυτή η υπόθεση αφορά σε μία κακή σκηνοθέτηση μίας επίθεσης με χημικά όπλα της συριακής αεροπορίας, εκ μέρους των «Λευκών Κρανών». Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons, OPCW), ο οποίος κλήθηκε να ερευνήσει το θέμα, επιχείρησε να αποκρύψει στοιχεία που αποδείκνυαν ότι κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί και που ήταν σοβαρές ενδείξεις ότι το συμβάν ήταν σκηνοθετημένο, παραποιώντας τις εκθέσεις του πάνω στο θέμα.

Κάποιες πτυχές της ιστορίας αποκαλύφθηκαν με τις διαρροές εγγράφων του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons, OPCW), που έγιναν από τα Wikileaks. Κάποιες άλλες αποκαλύφθηκαν χάρις στο έργο κάποιων ανεξάρτητων ερευνητών-επιστημόνων και στις μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής.

Λόγω της σπουδαιότητας αυτής της υπόθεσης, της αφιερώσαμε μία ξεχωριστή ανάρτηση με τίτλο «Το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων». Στη συνέχεια θα διαβάσετε μία περίληψη του κειμένου αυτής της ανάρτησης.

Στις αρχές Απριλίου του 2018 ο συριακός στρατός είχε καταλάβει σχεδόν ολόκληρη την περιοχή της ανατολικής Ghouta, κοντά στη Δαμασκό, η οποία για περίπου έξι χρόνια ήταν υπό των έλεγχο της σκληροπυρηνικής ισλαμιστικής οργάνωσης Jaysh al-Islam. Στις 7 Απριλίου 2018 το τελευταίο προπύργιο των τζιχαντιστών στην περιοχή ήταν η πόλη της Douma. Ήταν ζήτημα ωρών να πέσει στα χέρια του συριακού στρατού. Καθώς οι τζιχαντιστές χρησιμοποιούσαν τον πληθυσμό ως ανθρώπινη ασπίδα, η κυβέρνηση της Συρίας δέχτηκε να φυγαδευτούν στο Idlib.

Το βράδυ της 7ης Απριλίου 2018, σε μία γειτονιά της Douma ακούστηκαν κάποιες εκρήξεις. Την ίδια νύχτα τα “Λευκά Κράνη” δημοσίευσαν ένα βίντεο, στο οποίο φαίνονταν κάποιοι άνθρωποι στο νοσοκομείο της πόλης σε κατάσταση πανικού, και κάποιοι άλλοι να τους καταβρέχουν με νερό. Στο βίντεο τους τα “Λευκά Κράνη” ισχυρίζονταν ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν φτάσει στο νοσοκομείο όταν εισέπνευσαν χημικά αέρια σε μία επίθεση του συριακού στρατού. Λίγο μετά έγραψαν σε ένα tweet τους ότι από την επίθεση με χημικά αέρια υπήρχαν “40 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες στα ιατρικά κέντρα” της πόλης[3], συνδέοντας τη με το σημείο όπου είχαν ακουστεί εκρήξεις. Στην ιστοσελίδα τους ήταν πιο συγκεκριμένοι. Έγραψαν ότι στην επίθεση του συριακού στρατού είχαν χρησιμοποιηθεί βόμβες που περιείχαν αέριο χλωρίου.

Σε ένα άλλο βίντεο που δημοσιεύτηκε το ίδιο βράδυ από ένα άτομο προσκείμενο στους ισλαμιστές, φαίνονται πλάνα από το σημείο όπου είχαν σημειωθεί εκρήξεις. Σε αυτό φαίνονται πτώματα ανθρώπων μέσα σε ένα κτίριο και κάποια έξω από αυτό. Κάποια από αυτά που ήταν μέσα στο κτίριο ήταν στοιβαγμένα, σχηματίζοντας έναν ανθρώπινο σωρό. Φαίνονταν επίσης δύο από τα βλήματα (κύλινδροι) που υποτίθεται ότι είχαν πλήξει το κτίριο με χημικά αέρια. Από αυτά τα αέρια υποτίθεται ότι είχαν πεθάνει οι άνθρωποι των οποίων τα νεκρά κορμιά φαίνονταν στο βίντεο. Αυτοί που το «ανέβασαν» ισχυρίστηκαν ότι είχαν ριφθεί σε μία επίθεση της συριακής αεροπορίας.

Την επόμενη μέρα, 8 Απριλίου 2018, αυτές οι εικόνες (μαζί με τις πληροφορίες που προαναφέραμε) κατέκλυσαν το διαδίκτυο. Κάποιοι έθεσαν το ερώτημα ποιος θα έβγαινε ωφελημένος από μία τέτοια ενέργεια σε εκείνη τη συγκυρία. Τις επόμενες ώρες ο συριακός στρατός θα έπαιρνε την πόλη. Η κυβέρνηση δεν είχε κάποιον λόγο να προβεί σε μία τέτοια ενέργεια, η οποία θα ήταν η αφορμή για μία στρατιωτική επέμβαση της Δύσης με αεροπορικούς βομβαρδισμούς στις περιοχές που ήταν υπό τον έλεγχο της. Αντίθετα, οφέλη από αυτήν θα είχαν όσοι προσδοκούσαν αυτήν την επέμβαση και στο παρελθόν είχαν επιχειρήσει να την προκαλέσουν.

Τα δυτικά media έκαναν λόγο για “πιθανή χρήση αερίων”, βασίζοντας τις πληροφορίες τους σε “αρκετές συριακές ακτιβιστικές ομάδες”, δηλαδή στα “Λευκά Κράνη”, στη σκιώδη ως ανύπαρκτη ομάδα με τον παραπλανητικό τίτλο Συντονιστική Επιτροπή της Douma (Douma Coordination Committee) και στο αναξιόπιστο μέσο Ghouta Media Center, για το οποίο ακόμα και τα ίδια τα μέσα που το επικαλέστηκαν ως πηγή τους έγραψαν ήταν υπέρ της «αντιπολίτευσης» (1, 2, 3, 4, 5, 6). Μάλιστα απέδωσαν την ευθύνη της φερόμενης ως επίθεσης στην κυβέρνηση της Συρίας, χωρίς να έχει γίνει η παραμικρή έρευνα το θέμα και ζήτησαν τη στρατιωτική εισβολή του ΝΑΤΟ στη χώρα.

Λίγες μέρες ξεκίνησαν οι έρευνες του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons, OPCW) για να διαπιστωνόταν αν στην επίθεση της 7ης Απριλίου είχαν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα.

Ο OPCW είναι ένας υπερκρατικός οργανισμός που χρηματοδοτείται από κρατικά κονδύλια των ΗΠΑ και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2014 ο δημιούργησε έναν νέο μηχανισμό ερευνών αποκλειστικά για τη Συρία (“Fact-Finding Mission in Syria, FFM), με σκοπό να παρακάμψει τις διαδικασίες που είχαν καθοριστεί από τη Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα που είχε υπογραφεί από 193 χώρες, και να ορίσει και να εφαρμόσει τις δικές του διαδικασίες και τους δικούς του κανόνες έρευνας σε υποθέσεις στις οποίες επρόκειτο να διερευνηθεί η χρήση χημικών όπλων στη Συρία.

Από το 2014 η κύρια πηγή πληροφόρησης του στη Συρία για επεισόδια στα οποία επρόκειτο να εξεταστεί η χρήση χημικών όπλων είναι τα “Λευκά Κράνη”. Με άλλα λόγια, ένας υπερκρατικός οργανισμός έρευνας για συμβάντα στον πόλεμο στη Συρία είχε ως πηγή πληροφόρησης γι’ αυτά μία ιδιωτική οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε και χρηματοδοτείται από κάποια από τα κράτη που εμπλέκονται άμεσα στον ίδιο πόλεμο και που είναι και δικοί του χρηματοδότες, και η οποία δρούσε στις περιοχές που κατείχαν οι τζιχαντιστές και έχει κατηγορηθεί αρκετές φορές για «στήσιμο» συμβάντων με σκοπό την ενοχοποίηση της κυβέρνησης της Συρίας.

Στις 9 Απριλίου 2018, δύο μέρες μετά το συμβάν της 7ης Απριλίου 2018, σε μία συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ και των συμμάχων τους φόρεσαν το προσωπείο της σιγουριάς, υποστηρίζοντας ότι ήταν σίγουροι ότι ο Assad είχε βομβαρδίσει τον λαό του με χημικά αέρια.

Στο μεταξύ, τα μέσα μαζικής χειραγώγησης διέδιδαν ότι στη φερόμενη ως επίθεση είχαν χρησιμοποιηθεί αέριο χλωρίου σε συνδυασμό με το νευροπαραλυτικό αέριο σαρίν, χωρίς αυτό να προκύπτει από πουθενά (1, 2). Επίσης, μετέδιδαν τη είδηση ότι οι ΗΠΑ είχαν στην κατοχή τους δείγματα αίματος και ούρων από ανθρώπους που φέρονταν να είναι τα θύματα της επίθεσης, και ότι αυτά περιείχαν ουσίες οι οποίες περιέχονται σε χημικά όπλα. Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση δεν έκανε την παραμικρή αναφορά σε αυτές τις αναλύσεις. Στις 16 Απριλίου 2018, σε μία ομιλία της στο βρετανικό κοινοβούλιο, η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας είπε πως τις είχε δει. Δύο μέρες πιο πριν, οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι, είχαν ξεκινήσει βομβαρδισμούς στρατιωτικών εγκαταστάσεων του συριακού στρατού, αλλά και νοσοκομείων και ιατρικών εργαστηρίων.

Από τις επόμενες κιόλας μέρες του συμβάντος ακούστηκαν διάφορες φωνές αμφισβήτησης της χρήσης χημικών όπλων στην (φερόμενη ως) επίθεση. Κάποιοι έφτασαν να μιλήσουν για ένα σκηνοθετημένο συμβάν. Αυτές οι φωνές προέρχονταν από ανεξάρτητους ερευνητές και δημοσιογράφους (1, 2, 3), αλλά και από Αμερικανούς και Βρετανούς στρατιωτικούς και διπλωμάτες και από δημοσιογράφους δυτικών καθεστωτικών μέσων (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7).

Στις 12 Απριλίου 2018, δύο μέρες πριν από την έναρξη των βομβαρδισμών, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ είπε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν αποδείξεις για το ποιος ήταν ο αυτουργός της επίθεσης, ούτε για το αν είχαν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα σε αυτήν. Η Ρωσία μίλησε ανοιχτά για μία σκηνοθέτηση συμβάντος από τα “Λευκά Κράνη”, με την ανάμιξη της Μεγάλης Βρετανίας.

Τις ίδιες μέρες δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες που αποδείκνυαν ότι κάποια από τα πτώματα που είχαν βρεθεί μέσα στο κτίριο είχαν μεταφερθεί σε άλλα σημεία μέσα σε αυτό για τις ανάγκες της σκηνοθέτησης μίας φωτογράφισης. Δημοσιεύτηκαν επίσης μαρτυρίες που αποδείκνυαν ότι το συμβάν στο νοσοκομείο ήταν σκηνοθετημένο (1, 2, 3). Γιατροί και νοσηλευτές του νοσοκομείου της Douma, αλλά και αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν ότι το βράδυ της φερόμενης ως επίθεσης κάποια άτομα μπήκαν στο νοσοκομείο με βιντεοκάμερες και κάποια άλλα φώναζαν ότι οι ασθενείς που βρίσκονταν σε αυτό είχαν χτυπηθεί με χημικά όπλα. Κάποιοι αναγνώρισαν σε αυτά μέλη των “Λευκών Κρανών”. Είπαν επίσης ότι στη συνέχεια κάποιοι άρχισαν να τους καταβρέχουν με νερό και να σπέρνουν τον πανικό, ενώ παράλληλα κάποιοι άλλοι βιντεοσκοπούσαν αυτές τις σκηνές. Οι γιατροί και οι νοσηλευτές δήλωσαν ότι κανένας από τους ασθενείς δεν είχε συμπτώματα προσβολής με χημικά αέρια.

Στις 18 Απριλίου 2018 δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η μαρτυρία ενός από τα παιδιά που χρησιμοποιήθηκαν στα γυρίσματα του βίντεο στο νοσοκομείο της Douma. Το παιδί επιβεβαίωσε τα παραπάνω, ότι δηλαδή οι σκηνές που παρουσιάστηκαν από τα “Λευκά Κράνη” ως σκηνές πανικού ύστερα από μία επίθεση με χημικά όπλα ήταν σκηνοθετημένες.

Στις 25 Απριλίου 2018, η Ρωσία παρουσίασε στην έδρα του OPCW στη Χάγη δεκάδες μάρτυρες των γεγονότων στο νοσοκομείο της Douma αλλά και του συμβάντος της φερόμενης ως επίθεσης με χημικά αέρια. Μεταξύ αυτών ήταν γιατροί και νοσηλευτές του νοσοκομείου, οι οποίοι το βράδυ της 7ης Απριλίου είχαν βάρδια. Είπαν ότι οι άνθρωποι που είχαν φτάσει στο νοσοκομείο είχαν συμπτώματα αναπνευστικής ανεπάρκειας λόγω εισπνοής καπνών και όχι χημικών αερίων, και ότι τα “Λευκά Κράνη” τους πανικόβαλαν εισβάλοντας σε αυτό και φωνάζοντας “χημικά αέρια!”. Έξι από τους μάρτυρες είχαν ήδη εξεταστεί από μία επιτροπή του OPCW.

Στις 6 Ιουλίου 2018 δημοσιεύτηκε η ενδιάμεση έκθεση του OPCW για το συμβάν της 7ης Απριλίου 2018. Στην έκθεση αναφέρεται ότι δεν είχε βρεθεί κανένα ίχνος νευροπαραλυτικών αερίων σε κανένα από τα σημεία στα οποία φέρεται να είχε γίνει η επίθεση. Επίσης, δεν είχαν βρεθεί τέτοια αέρια σε κανένα από τα δείγματα που είχαν παρθεί από τους κατοίκους της πόλης που βρέθηκαν κοντά στα σημεία του συμβάντος τη νύχτα της 7ης Απριλίου 2018. Σύμφωνα με την έκθεση, στα δείγματα από τον περιβάλλοντα χώρο αυτών των σημείων βρέθηκαν ενώσεις που περιείχαν χλώριο. Περιέργως, στην έκθεση δεν αναφέρονταν οι ποσότητες (συγκεντρώσεις) αυτού του στοιχείου στους χώρους που βρέθηκαν βλήματα (κύλινδροι) και ανθρώπινα πτώματα. Αυτή ήταν μία πολύ σοβαρή παράλειψη, που δε συνηθίζεται να γίνεται από επιστήμονες και μάλιστα από ένα επιστημονικό όργανο αυτού του επιπέδου και σε ένα τόσο σοβαρό θέμα. Επίσης, η έκθεση δεν ασχολήθηκε καθόλου με τα αίτια του θανάτου των ανθρώπων των οποίων τα πτώματα βρέθηκαν μέσα στο κτίριο του συμβάντος. Σίγουρα δεν είχαν πεθάνει από εισπνοή αερίου χλωρίου, αφού σε μία τέτοια περίπτωση υπάρχει αρκετός χρόνος αντίδρασης.

Αν τα αποτελέσματα της ποσοτικής ανάλυσης έδειχναν ότι το αέριο χλωρίου υπήρχε σε σχετικά μεγάλες ποσότητες στους κυλίνδρους και στον περιβάλλοντα χώρο τους, τότε αυτά δε θα ήταν συμβατά με τις αιτίες θανάτου των θυμάτων. Θα ήταν μία ένδειξη όχι μίας πραγματικής αλλά μίας σκηνοθετημένης επίθεσης, αφού τα φερόμενα ως θύματα δεν πέθαναν από εισπνοή αερίου χλωρίου. Δε θα μπορούσε να εξηγηθεί το παράδοξο από τη μία να έχουμε δεκάδες νεκρούς σε έναν χώρο που είχε μεγάλες ποσότητες αερίου χλωρίου, και από την άλλη οι θάνατοι να μην έχουν προέλθει από αυτό.

Αν έδειχναν ότι υπήρχε σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, θα έπρεπε να αποκλειστεί και το αέριο χλωρίου ως χημικό αέριο που θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί, οπότε θα κατέρρεε ολόκληρος ο ισχυρισμός της επίθεσης με χημικά όπλα. Σε αυτήν την περίπτωση θα είχαμε μία ακόμα πιο ισχυρή ένδειξη (σχεδόν απόδειξη) ότι επρόκειτο για ένα σκηνοθετημένο συμβάν, αφού ούτε οι νεκροί ούτε η παρουσία των βλημάτων (κυλίνδρων) στα σημεία της «επίθεσης» δεν θα ήταν συμβατά με αυτό το εύρημα.

Πάντως, στην ενδιάμεση έκθεση συμπεριλήφθηκαν τα συμπεράσματα μίας τοξικολογικής εκτίμησης τεσσάρων Γερμανών τοξικολόγων του ΝΑΤΟ, ειδικευμένων στα χημικά όπλα, η οποία απέκλεισε τη χρήση του αερίου χλωρίου ως αιτία των θανάτων.

Η ενδιάμεση έκθεση του OPCW παρέλειψε να ασχοληθεί με μία σειρά θεμάτων, σημαντικών για την αποσαφήνιση της υπόθεσης. Το πρώτο ερώτημα που τέθηκε ήταν από τι πέθαναν αυτοί που εμφανίστηκαν να είναι νεκροί στις φωτογραφίες, αφού δεν πέθαναν από εισπνοή αερίου χλωρίου ή κάποιου νευροπαραλυτικού αερίου όπως το σαρίν. Η ενδιάμεση έκθεση του OPCW δεν ασχολήθηκε με αυτό το εύλογο ερώτημα.

Στη συνέχεια θα αναφέρουμε συνοπτικά κάποια από τα σημαντικότερα ευρήματα που δε συμπεριλήφθησαν στην ενδιάμεση έκθεση του OPCW.

Τα συμπτώματα τα οποία τα “Λευκά κράνη” και άλλοι «ακτιβιστές» ανέφεραν ότι είχαν τα φερόμενα ως θύματα μίας χημικής επίθεσης δεν επιβεβαιώθηκαν από κανένα επιστημονικό στοιχείο. Ο τρόπος με τον οποίον ήταν στοιβαγμένα σε σωρούς κάποια από τα πτώματα ήταν αφύσικος, δηλαδή είναι εξαιρετικά δύσκολο ως απίθανο οι άνθρωποι που εμφανίζονται στο βίντεο να πέθαναν στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον. Η κατάσταση νεκρικής ακαμψίας στην οποία ήταν ένα από τα πτώματα δε δικαιολογείται, αν δεχτούμε ότι η επίθεση είχε γίνει λίγο πριν από τη φωτογράφιση. Σε κάποιες φωτογραφίες μερικά από τα πτώματα δεν είχαν αφρούς και σε κάποιες άλλες τα ίδια είχαν αφρούς στο στόμα τους.

Από τους 300 ανθρώπους που ρωτήθηκαν αν αναγνώριζαν κάποιους από τους ανθρώπους των οποίων τα πτώματα φωτογραφήθηκαν και βιντεοσκοπήθηκαν σε ένα συγκεκριμένο κτίριο κανένας, πλην ενός, δεν αναγνώρισε κάποιο από αυτά. Μάλιστα μερικοί ήταν γείτονες ή ζούσαν στο ίδιο κτίριο. Κάποιοι από αυτούς, είπαν ότι οι ισλαμιστές είχαν φέρει πτώματα στο σημείο με αυτοκίνητα. Αυτός που αναγνώρισε έναν από τους νεκρούς, είπε ότι ήταν ο αδελφός του, ο οποίος είχε πεθάνει σε άλλο σημείο από πυρά του πυροβολικού: “έφεραν το κορμί του εδώ από το νοσοκομείο, το φωτογράφισαν και είπαν ότι είχε πεθάνει σε μία επίθεση με χημικά όπλα”.

Η θέση ενός από τα δύο βλήματα (κυλίνδρους) δε δικαιολογεί την ρίψη του από τον αέρα. Το βλήμα που υποτίθεται ότι είχε ριφθεί από τον αέρα είχε διαπεράσει την τσιμεντένια οροφή του διαμερίσματος, έφτασε σχεδόν άθικτο πάνω στο κρεβάτι, ενώ η οροφή στο φερόμενο ως σημείο πρόσκρουσης καταστράφηκε εντελώς. Από το ένα από τα δύο βλήματα (κυλίνδρους) έλειπαν κάποια εξαρτήματα, τα οποία δε βρέθηκαν ποτέ. Ένα από τα βλήματα (κυλίνδρους) είχε άλλη θέση σε μία φωτογραφία και άλλη σε μία μεταγενέστερη των “Λευκών Κρανών”. Στο χώρο της φερόμενης ως επίθεσης σιγοκαίγανε μόνο κάτω από κάθε ένα από τα βλήματα του συμβάντος. Μάλιστα, κάτω από το ένα από αυτά έκαιγε μία φωτιά χωρίς αυτό να έχει καν εκραγεί!

Το μέλος των “Λευκών Κρανών” που εμφανίζεται στο βίντεο που υποτίθεται ότι τραβήχτηκε λίγο μετά από μία επίθεση με χημικά αέρια, φορά μία παλιά αντιασφυξιογόνο μάσκα χωρίς κανέναν άλλον προστατευτικό εξοπλισμό στο υπόλοιπο σώμα του. Σε ένα δεύτερο βίντεο που δημοσιεύτηκε την επόμενη μέρα του συμβάντος τα πτώματα μεταφέρονται από ανθρώπους που δε φορούν κανέναν προστατευτικό ρουχισμό και δεν έχουν κανέναν προστατευτικό εξοπλισμό. Επίσης, σε αυτό υπάρχουν μέλη του πτώματος ενός μωρού, τα οποία απουσιάζουν από το πρώτο βίντεο. Σε ένα τρίτο βίντεο φαίνονται τα πτώματα δύο παιδιών που δε φαίνονται ούτε στο πρώτο ούτε στο δεύτερο βίντεο. Σε ένα βίντεο των “Λευκών Κρανών” από τον ίδιο χώρο, το πτώμα ενός κοριτσιού κείται στη σκάλα. Το ίδιο, σε άλλο βίντεο βρίσκεται στο πάτωμα του ορόφου.

Μετά τη δημοσίευση της ενδιάμεσης έκθεσης, όλοι οι επιθεωρητές του OPCW που είχαν κάνει έρευνες στην Douma αποκλείστηκαν από τη συνέχεια της έρευνας, χωρίς να εξηγηθεί ούτε δημόσια αλλά ούτε σε αυτούς ο λόγος του αποκλεισμού τους. Αντικαταστάθηκαν από άλλους, οι οποίοι δεν είχαν πατήσει το πόδι τους στη Συρία, επομένως δεν είχαν γνώση των χώρων στους οποίους είχαν γίνει οι έρευνες.

Την 1η Μαρτίου 2019 δημοσιεύτηκε η τελική έκθεση του OPCW. Αυτή είχε αρκετές σημαντικές διαφορές σε σχέση με την ενδιάμεση, πολλές αυθαιρεσίες και αντιφάσεις, καθώς και σημαντικές αποκρύψεις κρίσιμων στοιχείων. Η έκθεση είναι ανώνυμη, υπό την έννοια ότι οι επιθεωρητές του OPCW δε γνώριζαν ποιος ήταν ο συντάκτης της. Και σε αυτήν υπάρχουν παραπομπές σε ανώνυμους «ειδικούς». Οι πηγές των πληροφοριών της είναι ασαφείς.

Το βασικό της συμπέρασμα ερχόταν σε αντίφαση με αυτά της ενδιάμεσης (και της αρχικής που ποτέ δε δημοσιεύτηκε επίσημα) αλλά και με την κοινή λογική. Αυτό ήταν ότι υπήρχαν “βάσιμοι λόγοι ότι έγινε χρήση κάποιου τοξικού χημικού”. Στο κείμενο της δεν αναφέρονται αυτοί οι “βάσιμοι λόγοι”. Αναφέρει ότι “αυτό το τοξικό χημικό περιείχε ενεργό χλώριο” και ότι “ήταν μάλλον μοριακό χλώριο”. Απουσιάζει όμως η αιτιολόγηση και των δύο αυτών πιθανολογήσεων. Ούτε και αυτή αναφέρει ποια ήταν η ποσότητα του χλωρίου που ανιχνεύτηκε στον χώρο του συμβάντος.

Και από αυτήν αλλά και από την ενδιάμεση έκθεση του OPCW απουσιάζουν τα αποτελέσματα εκείνων των αναλύσεων δειγμάτων που υποτίθεται ότι είχαν στα χέρια της οι Αμερικανοί, που έδειχναν ότι είχε γίνει χρήση χημικών αερίων και που είχε ισχυριστεί ότι είχε δει η Βρετανίδα πρωθυπουργός δύο μέρες πριν από τους βομβαρδισμούς.

Η έκθεση δεν ασχολήθηκε καθόλου από τι και που πέθαναν οι νεκροί που φωτογραφήθηκαν και βιντεοσκοπήθηκαν από τα “Λευκά Κράνη”. Για να είμαστε πιο ακριβείς, δεν ασχολήθηκε καθόλου με το θέμα των αιτίων του θανάτου τους. Ενώ στις ενδιάμεσες εκθέσεις αναφέρεται ότι τα συμπτώματα και η θέση των φερόμενων ως θυμάτων δεν είναι συμβατά με έκθεση σε αέριο χλωρίου, αυτές οι διαπιστώσεις απουσιάζουν από την τελική έκθεση.

Ενώ στην ενδιάμεση έκθεση περιεχόταν η ιατρική εκτίμηση τεσσάρων τοξικολόγων, ειδικών σε χημικά όπλα, ότι τα συμπτώματα των φερόμενων ως θυμάτων δεν είναι συμβατά με έκθεση σε αέριο χλωρίου ή σε οποιαδήποτε ένωση χλωρίου, αυτή περιέργως απουσιάζει από την τελική έκθεση.

Το γεγονός ότι τα φερόμενα ως θύματα δεν έκαναν καμία προσπάθεια να διαφύγουν ερμηνεύεται ως το αποτέλεσμα της  έκθεσης τους σε κάποιον αόρατο και αδιευκρίνιστο “παράγοντα ικανό να προκαλέσει γρήγορο θάνατο ή να ακινητοποιήσει”, παρότι η ενδιάμεση έκθεση είχε αποκλείσει ρητά και κατηγορηματικά τη χρήση οποιουδήποτε νευροπαραλυτικού αερίου. Δεν εξετάστηκε η πιθανότητα τα θύματα να είχαν θανατωθεί σε άλλον χώρο, πριν από το συμβάν, παρά τις πολλές ενδείξεις για κάτι τέτοιο.

Δεν εξηγείται γιατί τα βλήματα (κύλινδροι) που υποτίθεται ότι έριξαν αεροπλάνα από μεγάλο ύψος είχαν σχετικά μικρές ζημιές. Δεν εξηγεί πως ένα από τα βλήματα (κυλίνδρους) βρέθηκε πάνω σε ένα κρεβάτι που βρισκόταν στο κέντρο ενός δωματίου, όταν η μοναδική τρύπα στη οροφή του βρισκόταν σε μία γωνία και όχι πάνω ή κοντά σε αυτό. Δεν εξηγεί πώς το βλήμα που υποτίθεται ότι είχε διαπεράσει την τσιμεντένια οροφή έφτασε σχεδόν αλώβητο πάνω στο κρεβάτι, ενώ η οροφή καταστράφηκε εντελώς στο σημείο πρόσκρουσης.

Αναφέρεται ότι τον Οκτώβριο του 2018 πάρθηκαν συνεντεύξεις από νέους μάρτυρες, έξι μήνες μετά το συμβάν και τις πρώτες συνεντεύξεις. Δε διευκρινίζεται πώς βρέθηκαν αυτοί και με ποια κριτήρια επιλέχτηκαν. Αυτοί οι νέοι μάρτυρες είναι ανώνυμοι. Στην έκθεση δεν εμφανίζονται τα στοιχεία τους, αλλά ούτε καν οι δηλώσεις του καθενός από αυτούς ξεχωριστά. Κατά παράβαση όλων των επιστημονικών κανόνων, μπήκαν όλες σε ένα αδιαφανές τσουβάλι και μας παρουσιάστηκε μία μόνο δήλωση ως ένας μέσος όρος των δηλώσεων τους!

Απουσιάζουν επίσης οι μαρτυρίες ανθρώπων που βρέθηκαν στο νοσοκομείο της πόλης εκείνο το βράδυ και που μίλησαν για το συμβάν του νοσοκομείου, το οποίο σχετίζεται άμεσα με τη φερόμενη ως επίθεση. Απουσιάζουν οι δηλώσεις των γειτόνων ότι δεν είχε γίνει καμία επίθεση με χημικά όπλα, ότι αυτοί δεν έπαθαν τίποτα και ότι δε γνωρίζουν κανένα από τα θύματα. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η δήλωση ενός ανθρώπου που αναγνώρισε στις φωτογραφίες των νεκρών τον αδελφό του, ο οποίος είχε πεθάνει σε άλλο σημείο και όχι από μία επίθεση με χημικά όπλα. Τέλος, -απουσιάζουν οι μαρτυρίες δεκάδων ανθρώπων που κατέθεσαν επώνυμα στη Xάγη, στην έδρα του OPCW.

Τα “Λευκά Κράνη” στο Twitter έδωσαν τη ώρα της «επίθεσης» στις 20:22. Η SAMS πόσταρε ότι αυτή είχε γίνει στις 21:00, λέγοντας μάλιστα ότι τα συριακά αεροπλάνα[4] είχαν απογειωθεί στις 20:30 ακριβώς. Ένα βίντεο που κάποιοι ισχυρίζονται ότι δείχνει ένα από τα βλήματα (κυλίνδρους) σε διαδικασία ψύξης τραβήχτηκε στις 22:06 (1, 2, 3). Όμως, τα γεγονότα στο νοσοκομείο με κάποιους να φωνάζουν ότι είχε γίνει επίθεση με χημικά αέρια, να καταβρέχουν τον κόσμο και να βιντεοσκοπούν, έλαβαν χώρα γύρω στις 19:00. Η τελική έκθεση «έλυσε» αυτήν την προφανή ασυμφωνία μεταθέτοντας αυθαίρετα την ώρα του συμβάντος της φερόμενης ως επίθεσης στις 19:00, διαψεύδοντας και τα “Λευκά Κράνη” και τη SAMS. Μάλιστα, αναφέρει ότι “μάρτυρες δήλωσαν ότι η SCD (“Λευκά Κράνη”) ειδοποιήθηκε  για το συμβάν γύρω στις 19:30-21:00”, όταν τα ίδια τα “Λευκά Κράνη” πόσταραν στο Twitter ότι η (φερόμενη ως) επίθεση είχε γίνει στις 20:22!

Τέλος, στην τελική έκθεση αναφέρεται ότι η απόφαση να μη γίνουν εκταφές πάρθηκε πολύ πριν τη δημοσίευση της ενδιάμεσης. Αυτό το στοιχείο απουσιάζει από την ενδιάμεση έκθεση, παρότι θα έπρεπε να υπάρχει. Στην τελική έκθεση αναφέρεται ότι αποφασίστηκε να μη γίνουν εκταφές λόγω του ότι είχε περάσει πολύς χρόνος από τον θάνατο των φερόμενων ως θυμάτων της επίθεσης και τα αποτελέσματα των αυτοψιών θα είχαν περιορισμένη επιστημονική αξία. Ωστόσο, θα μπορούσε να ληφθεί DNA από αυτά και στη συνέχεια θα διαπιστωνόταν η ταυτότητα τους ή τουλάχιστον κάποιων από αυτά.

Από τον Μάιο ως τον Δεκέμβριο του 2019 τα Wikileaks διέρρευσαν συνολικά δεκατρία εσωτερικά έγγραφα του OPCW, σχετιζόμενα άμεσα με την υπόθεση της Douma. Χάρις σε αυτές τις διαρροές ρίχτηκε φως στην υπόθεση και αποκαλύφθηκε ένα μεγάλο σκάνδαλο μεθοδευμένων συγκαλύψεων, αποκρύψεων και παραποίησης σημαντικών στοιχείων της υπόθεσης, με σκοπό να ευνοηθεί το αφήγημα της επίθεσης με χημικά όπλα.

Στις 13 Μαΐου 2019 τα Wikileaks διέρρευσαν μία αδημοσίευτη έκθεση ενός από τους επιθεωρητές του OPCW που ερεύνησαν την υπόθεση της Douma. Αυτή περιείχε τα αποτελέσματα μηχανικών και βαλλιστικών ερευνών στα βλήματα (κυλίνδρους) που είχαν βρεθεί σε δύο σημεία της φερόμενης ως επίθεσης. Σύμφωνα με αυτά, ήταν πολύ πιο πιθανό να είχαν τοποθετηθεί από κάποιους στα σημεία όπου είχαν βρεθεί παρά να είχαν ριφθεί από τον αέρα. Τα συμπεράσματα της δεν συμπεριλήφθησαν σε καμία από τις δημοσιευθείσες εκθέσεις. Είχε «θαφτεί» από τον OPCW και μάθαμε το περιεχόμενο της από αυτήν τη διαρροή.

Στις 15 Οκτωβρίου 2019, ένας από τους επιθεωρητές του OPCW που είχαν πάει στη Douma έκανε σε έναν κλειστό κύκλο ειδικών μία παρουσίαση που περιείχε emails και μηνύματα που είχαν ανταλλαχτεί μεταξύ κάποιων ερευνητών του OPCW για το επίμαχο θέμα, καθώς και κάποιες μη δημοσιευμένες εκθέσεις –αναφορές τους. Μετά από την παρουσίαση, οι ειδικοί αποφάνθηκαν ότι τα συμπεράσματα της τελικής έκθεσης ήταν προβληματικά και είχαν μικρή σχέση με τα γεγονότα (1, 2).

Στις 23 Νοεμβρίου 2019 διέρρευσε ένα email που είχε σταλεί στις 22 Ιουνίου 2018 από έναν επιθεωρητή του OPCW που συμμετείχε στη συγκεκριμένη έρευνα, από το περιεχόμενο του οποίου προέκυπτε ότι υπήρχε μία αρχική ενδιάμεση έκθεση που την είχαν επεξεργαστεί και συντάξει συλλογικά οι ερευνητές-επιθεωρητές του οργανισμού, και που οι υπεύθυνοι του οργανισμού την αντικατέστησαν με μία άλλη, αδικαιολόγητα και χωρίς να ενημερώσουν γι’ αυτήν την αντικατάσταση τους επιθεωρητές που είχαν εργαστεί για τη σύνταξη της προηγούμενης. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε αυτήν την τελευταία διαστρεβλώνονταν σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα της έρευνας.

Στο ίδιο email αποκαλύπτεται ότι η ποσότητα του χλωρίου που σκοπίμως είχε παραληφθεί στις δύο δημοσιευμένες εκθέσεις του OPCW είχε μετρηθεί και ήταν αμελητέα. Συγκεκριμένα είχε ανιχνευθεί στην ελάχιστη συγκέντρωση των 1-2 ppm (μερών ανά εκατομμύριο, parts per million), η οποία είναι ουσιαστικά κάποια ασήμαντα ίχνη. Επίσης, αναφέρεται ότι στην αρχική ενδιάμεση έκθεση που «έθαψε» ο OPCW τονιζόταν ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός ότι τα βλήματα (κύλινδροι) ήταν η πηγή μίας διαρροής χημικών αερίων, και γινόταν λεπτομερής αναφορά στις αντιφάσεις μεταξύ των συμπτωμάτων των θυμάτων, όπως αυτά περιγράφηκαν από τα “Λευκά Κράνη” και όπως φαίνονται στα βίντεο.

Αποκαλύφθηκε επίσης πως δύο μέρες πριν από τη δημοσίευση της ενδιάμεσης έκθεσης, Αμερικανοί αξιωματούχοι πήγαν στα γραφεία του OPCW και πίεσαν κάποιους επιθεωρητές να γράψουν ότι τα βλήματα που είχαν βρεθεί περιείχαν μεγάλες ποσότητες χλωρίου. Η συνάντηση είχε κανονιστεί από ανώτερο στέλεχος του οργανισμού.

Στις 14 Δεκεμβρίου 2018, τα Wikileaks, διέρρευσαν την αρχική ενδιάμεση έκθεση που «είχε κοπεί» από τον OPCW χωρίς καμία επίσημη ή άλλη αιτιολόγηση, καθώς και αυτήν που την αντικατέστησε αλλά δε δημοσιεύτηκε. Στην αρχική ενδιάμεση έκθεση γίνεται η παραδοχή ότι δεν προχώρησαν σε εκταφές και νεκροψίες, επειδή εκτίμησαν ότι δεν υπήρχαν πιθανότητες να βρουν στοιχεία που να στηρίζουν το αφήγημα της επίθεσης με χημικά αέρια. Μία άλλη παραδοχή που περιέχεται σε αυτήν είναι ότι τα συμπτώματα των νεκρών που βρέθηκαν στο κτίριο δεν είναι συμβατά με έκθεση τους σε οποιαδήποτε μορφή αερίου χλωρίου ή χλωριούχου ένωσης.

Σε ένα άλλο από τα έγγραφα που διέρρευσαν περιέχονται τα emails που αντάλλαξαν διάφοροι επιθεωρητές του OPCW με τον γενικό διευθυντή του οργανισμού, στις 4 και 5 Ιουλίου 2018, τις παραμονές της δημοσίευσης της ενδιάμεσης έκθεσης. Σε αυτά του επισημαίνουν τους κινδύνους που θα μπορούσε να έχει η σκόπιμη παράλειψη της ποσότητας (συγκέντρωσης) των χλωριούχων ενώσεων, δηλαδή της πληροφορίας ότι αυτές είχαν ανιχνευτεί σε αμελητέες ποσότητες (ίχνη, 1-2 ppm), οι οποίες είναι μικρότερες των επιτρεπόμενων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για το πόσιμο νερό. Αυτά είναι τα επίπεδα του χλωρίου σε έναν μέσο οικιακό χώρο.

Διέρρευσε επίσης είναι ένα υπόμνημα ενός επιθεωρητή του OPCW προς τον γενικό διευθυντή του οργανισμού, στο οποίο αναφέρεται ανάμεσα στα μέλη της ερευνητικής ομάδας που αντικαταστάθηκε αδικαιολόγητα υπήρχε ομοφωνία ότι σε κάποια από τα ευρήματα των εκθέσεων υπήρχαν σοβαρές αντιφάσεις.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2019, παραιτήθηκε ένας δημοσιογράφος του Newsweek, επειδή το μέσο αρνήθηκε να δημοσιεύσει ένα άρθρο του σχετικά με τις διαρροές.

Στις 27 Δεκεμβρίου 2019 τα Wikileaks δημοσίευσαν άλλο ένα πακέτο εγγράφων σχετικών με την υπόθεση της Douma. Ένα από αυτά ήταν η γνωμάτευση τεσσάρων τοξικολόγων ειδικευμένων στα χημικά όπλα, από την οποία προέκυπτε το συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε καμία συσχέτιση μεταξύ των συμπτωμάτων των θυμάτων και της έκθεσης σε αέριο χλωρίου. Ο επικεφαλής τους έγραψε σε αυτήν ότι θα έπρεπε να εξεταστεί η πιθανότητα του σκηνοθετημένου συμβάντος. Η γνωμάτευση απουσιάζει και από την ενδιάμεση και από την τελική έκθεση.

Σε ένα άλλο έγγραφο, ένα ανώτερο στέλεχος του OPCW, το οποίο είναι το πραγματικό αφεντικό του οργανισμού, ζήτησε από τους υφισταμένους του να αποσύρουν από το αρχείο εγγράφων του οργανισμού τη βαλλιστική έκθεση που είχε γίνει από έναν επιθεωρητή και που δεν είχε συμπεριληφθεί σε καμία έκθεση, αλλά και να σβήσουν κάθε ίχνος της αποθήκευσης της σε αυτό.

Τα μέσα μαζικής προπαγάνδας αποσιώπησαν όλα τα παραπάνω. Χαρακτηριστική της στάσης τους και της κατάστασης που επικρατεί στον τομέα της ενημέρωσης είναι η δήλωση που έγινε από έναν δημοσιογράφο που δουλεύει για ένα συστημικό – καθεστωτικό μέσο λίγο μετά από τις διαρροές. Είπε ότι θα πρέπει να διαβάζουμε τις αποκαλύψεις των Wikileaks, αν θέλουμε να μάθουμε την αλήθεια για το τι συμβαίνει στον κόσμο και την αληθινή ιστορία πίσω από τα δημοσιεύματα των μέσων μαζικής παραπληροφόρησης.

Το πλήρες κείμενο της δημοσίευσης μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.